Imię włoskiego rzeźbiarza Donatello (Donatello) jest nierozerwalnie związane z wczesnym renesansem. Jego praca wywarła znaczący wpływ na dziedzictwo kulturowe całego świata. Dzieła mistrza, w przeciwieństwie do siebie, wyróżniają się głębokim znaczeniem, energią i doskonałością form, zachwycają, fascynują i pozostają przez wiele stuleci standardem sztuki wysokiej.
Biografia
Donatello (forma zdrobnienia) autorstwa Donato di Niccolo di Betto Bardi (Donato di Niccolo di Betto Bardi) - to pełna nazwa wielkiego artysty, urodziła się we Florencji (Firenze), a może w jej otoczeniu, wstępnie w 1386 r.
Od najmłodszych lat był pociągany do piękna i wykazywał niezwykłe zdolności twórcze. Jego ojciec w tym czasie zajmował się raczej dochodowym biznesem - przetwarzaniem i produkcją wełny i planował przyciągnąć syna do swojego rzemiosła, ale wszystkie próby okazały się daremne. Głowa rodziny zmarła, gdy Donatello był jeszcze nastolatkiem, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo.
Przyszły wielki rzeźbiarz po raz pierwszy zetknął się ze światem sztuki, gdy studiował biżuterię w jednym z warsztatów we Florencji, którego właścicielem jest znany artysta i rzeźbiarz Bicci di Lorenzo. Tutaj Donatello opanował technikę odlewania brązu, w której wykonano wiele jego przyszłych niezależnych prac. Biżuteria w tym czasie była ściśle powiązana z rzeźbą, architekturą i malarstwem. To złotnicy pracowali nad dekorowaniem florenckiej katedry. Warto zauważyć, że za szkolenie w warsztacie zapłacił bankier, filantrop i patron młodego talentu Martelli.
Donatello kontynuował edukację artystyczną w Rzymie, udając się do starożytnego miasta około 1404-1407 wraz ze swoim najlepszym przyjacielem Filippo Brunelleschi. Tam jego nauczyciel był wybitnym rzeźbiarzem, architektem, historykiem, niezrównanym mistrzem prac reliefowych Lorenzo Ghiberti (Lorenzo Ghiberti).
Mentorom młodego człowieka udało się położyć na nim główne punkty orientacyjne i fundamenty sztuki wysokiej, a naturalna pracowitość i talent umożliwiły narodziny niezwykłych dzieł z marmuru, drewna, brązu, które uwielbiały ich autora od wieków. Po powrocie z Rzymu do rodzinnego miasta młody mistrz zaczął otrzymywać liczne zamówienia od wpływowych ludzi, polityków i przedstawicieli wyższego duchowieństwa. Bardzo szybko genialny rzeźbiarz zdobył uznanie i szacunek swoich współczesnych.
Donatello dużo podróżował: swoje wspaniałe rzeźby tworzył w Pizie, Sienie, Rzymie, Padwie, Wenecji i wielu innych miastach we Włoszech.
Zachowało się niewiele informacji o życiu osobistym mistrza, nie opuścił potomstwa, zmarł w 1466 roku, w wieku 80 lat, będąc w dość trudnej sytuacji finansowej, będąc poważnie i długo chorym przed śmiercią. Ciało Donatello zostało pochowane z honorami w Bazylice San Lorenzo (Basilica di San Lorenzo) - największym i najstarszym kościele we Florencji, do którego wnętrza i wystroju wnętrz zaangażowany był genialny rzeźbiarz.
Rzeźba
Spojrzenie Donatello na rzeźbę okazało się naprawdę innowacyjne. Według współczesnych, w pracy nad posągami i płaskorzeźbami mistrz początkowo wykorzystał rysunek, który następnie przekształcono w mały model wykonany z gliny lub wosku. Tak więc powstała kompozycja przyszłych prac.
Całą swoją pracę wykonywał własnymi rękami, przyciągając asystentów i studentów jedynie do uzupełnienia drobnych szczegółów. Wykończenie powierzchni przeprowadzono bez szczególnej staranności, co spowodowało efekt pewnej niekompletności (non-finito). Wiele uwagi poświęcono subtelnej grze światła, cieni i świateł. Koniecznie uwzględniono odległość, z której praca miała być rozważana. Prace mistrza są pełne realizmu, wolności i wielkiej odwagi. Główne innowacyjne techniki w pracach rzeźbiarskich Donatello to:
- Obecność trzech planów w reliefie;
- Zastosowanie dokładnej wiedzy perspektywicznej w gradacji objętości;
- Tworzenie efektu ruchu w statycznych kształtach;
- Obiektywna poprawność proporcji i form;
- Koncentrując się na transferze wewnętrznego świata i charakteru postaci.
To rewolucyjne podejście do artystów renesansowych zostało później zapożyczone przez wielu studentów i rzeźbiarzy Donatello z kolejnych epok. W różnych okresach swojej pracy mistrz stosował styl klasyczny i realistyczny.
Popiersia
Dzięki pasji Donatello do indywidualnych portretów rzeźbiarskich moda na popiersia ożywiła się w okresie renesansu. Ten rodzaj plastiku, kiedyś zapomniany, ale niezwykle popularny wśród starożytnych greckich i rzymskich twórców, został ponownie wskrzeszony. Historycy sztuki szczególnie zwracają uwagę na żywotność, emocjonalność, realizm i pełnię popiersi dzieci wykonanych przez Donatello - jego praca w dużej mierze determinowała wektor rozwoju wizerunków portretowych w rzeźbie.
Jednym z pierwszych dzieł artysty z tego gatunku tworzyw sztucznych jest popiersie Niccolo da Uzzano, wpływowego florenckiego bankiera, osoby publicznej i politycznej, stworzonego około lat 30. XV wieku. Chociaż niektórzy eksperci kwestionują autorstwo dzieła.
Popiersie wyraźnie nawiązuje do klasycznych tradycji antycznej rzeźby portretowej. Praca wykonana jest z kolorowej gliny o porowatej strukturze. Dzięki niezwykłym umiejętnościom mistrzowi udało się przekazać energiczną i zdecydowaną postać męża stanu: ostry obrót głowy, uważny wygląd, silną wolę podbródka, silne ramiona ukryte pod draperią starożytnych szat - każdy szczegół przekonująco ujawnia osobowość bohatera. Popiersie zostało przywrócone w 1985 roku, a dziś jest częścią kolekcji sztuki Muzeum Narodowego Bargello (Museo Nazionale del Bargello) we Florencji.
Grób Jana XXIII
Grób Papieża Jana XXIII (Giovanni XXIII) - wyjątkowe dzieło, współautorstwo z Michelozzo di Bartolomeo (Michelozzo di Bartolomeo), która stała się początkiem długiej i owocnej współpracy dwóch genialnych rzeźbiarzy. Dzieło powstało około 1425–1427. Majestatyczny projekt grobowca uznano za wzorowy dla nagrobków, które zostały zainstalowane we włoskich świątyniach w XV-XVI wieku.
Czterometrowy marmurowy budynek jest wizualnie podzielony na trzy części, środkową (z sarkofagiem i postacią z brązu Jana XXIII) wykonał Donatello. Rzeźbiony portret Balthazara Cossy (Baldassarre Cossa) - tak brzmi światowe imię papieża (nawiasem mówiąc, Kościół katolicki uważał go za antypapieża), wypełnione realizmem, ponieważ został stworzony nie na podstawie maski pośmiertnej, ale według osobistych wspomnień mistrza. Pacyfikowana postać leżącego arcykapłana wygląda na śpiącą i całkowicie żywą. Nagrobek można zobaczyć w Baptysterium San Giovanni (Battistero di San Giovanni) katedry Duomo we Florencji (Duomo di Firenze).
Marmurowa statua Dawida
Stworzenie marmurowej figury króla Dawida pochodzi z lat 1408-1409. Wizerunek biblijnego władcy był często nadawany przez artystów w formie mądrego starca posiadającego kodeks praw. Interpretacja Donatello różniła się od tradycyjnej wizji: przedstawił Dawida jako młodego zwycięskiego wojownika, który uderzył w strasznego Goliatę, który do pewnego stopnia symbolizował wyzwolenie Florencji spod presji Mediolanu i Neapolu.
Praca łączy elementy stylu klasycznego i gotyckiego. Młody król, pełen energii, wytrwałości i łaski, przedstawiony jest w naturalnej pozie, jego ręka spoczywa na boku, trzymając szaty, a jego głowa ozdobiona jest amarantowym wieńcem, który w starożytności był symbolem odwagi i odwagi. Ważny punkt: drapowanie opadającego płaszcza przeciwdeszczowego nie kryje postaci młodego bohatera, ale wyraźnie podkreśla jego ulgę.
Od końca XIX wieku posąg stał się częścią skarbca Muzeum Narodowego Bargello (Museo Nazionale del Bargello) we Florencji.
- Radzę przeczytać o: posąg Dawida wykonany przez Michała Anioła
Spiżowa statua Dawida
Spiżowa statua Dawida, nad którą wykonano w latach 30. i 40. XV wieku, zajmuje szczególne, bardzo znaczące miejsce w twórczości Donatello.
Stworzenie rzeźbiarskiego wizerunku nagiego (tak charakterystycznego dla dzieł starożytności) było wysoce innowacyjnym i rewolucyjnym krokiem w renesansie, czego nigdy wcześniej nie odważył się żaden mistrz. W artystycznej koncepcji dzieła Donatello wyraźnie prześledzono klasyczne tradycje starożytności. Warto zauważyć, że technika wykonania pracy (odlewanie inwestycji) została zapożyczona od rzymskich i starożytnych greckich mistrzów.
Rzeźba została zamówiona przez Cosimo Medici the Old (Cosimo di Giovanni de 'Medici, Cosimo il vecchio) - wpływowy bankier, filantrop, sławny mąż stanu i osoba publiczna, który został niewypowiedzianym władcą Florencji i miał uosabiać wolność, niezależność, triumf sprawiedliwości nad przemocą i despotyzmem .
W 1495 r., Po zmianie władzy politycznej, prawie półtora metra posąg został zabrany z ogrodu Palazzo Medici Riccardi, rezydencji potężnego klanu, i zainstalowany na marmurowej kolumnie na dziedzińcu administracji miasta, Palazzo Vecchio, gdzie mógł być kontemplujcie wszystkich przybyszów. W 1777 roku dzieło Donatello zostało włączone do kolekcji sztuki Galerii Uffizi (Galleria degli Uffizi), dziś zajmuje szczególne miejsce wśród eksponatów Muzeum Narodowego Bargello.
Dziś wspaniałe dzieło mistrza jest ściśle związane ze sztuką współczesną. W 1956 r. Włoska Akademia Kinematografii (Accademia del Cinema Italiano) ustanowiła specjalną coroczną nagrodę krajową (jak amerykański Oscar) - „David di Donatello” (David di Donatello), prezentowany w różnych kategoriach do najlepszych filmów krajowych i zagranicznych. Nagroda honorowa to kilkukrotnie mniejsza dokładna kopia legendarnej rzeźby. Pozłacana postać Dawida stoi na kwadratowym malachitowym stojaku i wymownie świadczy o miłości i szacunku Włochów do ich kultury i historii.
Statua Ewangelisty Marka
Rzeźbiony obraz św. Marka został wykonany przez Donatello około 1411–1412, na zamówienie jednego z warsztatów rzemieślniczych we Florencji. Pomnik miał za zadanie ozdobić niszę w południowej części budynku kościoła Orsanmichele, który służył zarówno jako spichlerz, jak i świątynia. Warto zauważyć, że przez sześć wieków wspaniałe dzieło Donatello nie opuściło samego miejsca, w którym zostało pierwotnie zainstalowane.
Postać Znaku Ewangelisty wyróżnia się spokojem i pewną godnością. Według wielu krytyków sztuki jego charakterystyczne cechy są uważane za stabilność, monumentalność i proporcjonalność form. Dzięki niewiarygodnym umiejętnościom plastyczność konturów ubrań jest przekazywana. Spojrzenie Świętego Marka przepełnia głęboka refleksja, która nadaje jego obrazowi znaczenie i wielkość.
- Radzę przeczytać o: Plac Świętego Marka w Wenecji
Statua Ewangelisty Jana
Pomnik ewangelisty Jana Ewangelisty pochodzi z wczesnego okresu twórczości Donatello, powstał w latach 1408-1415 i miał służyć jako dekoracja katedry Santa Maria del Fiore (La Cattedrale di Santa Maria del Fiore) we Florencji. Według krytyków sztuki w posągu młodego mistrza skoncentrowana jest nowa humanistyczna wizja ludzkiej natury, która stała się motywem przewodnim renesansu.
Monumentalna postać siedzącego Jana Teologa emanuje spokojem i powściągliwą godnością. Na odważnym obrazie Świętego czuje się stanowczość i siłę charakteru. Każdy szczegół rzeźby jest oprawiony ze szczególną starannością: draperie ubrań, potężne dłonie, uduchowiona twarz otoczona gęstymi włosami i brodą.
Dziś to wspaniałe dzieło Donatello można oglądać w Muzeum Opery Duomo (Museo dell'Opera del Duomo).
Gattamelath Pomnik konny
Trzy metrowa statua jeździecka włoskiego konwojera, naczelnego dowódcy wojsk Republiki Weneckiej, Erasmo da Narni, nazywana Gattamelata, powstała w latach 30. i 40. XV wieku, w czasach, gdy wielki rzeźbiarz mieszkał i pracował w Padwie (Padwa).
Prace nad umiejętnym pomnikiem przeprowadzono na rozkaz wdowy i syna dowódcy wojskowego. W 1453 r. Decyzją Senatu wzniesiono brązową statuę na 8-metrowym cokole na jednym z głównych placów miasta, naprzeciwko bazyliki św. Antoniego (Bazylika Pontificia di Sant'Antonio), gdzie spoczywało ciało Erasmo da Narni.
Według ekspertów prototypem pomnika był pomnik jeździecki cesarza Marka Aureliusza (II wiek ne) w Rzymie, który młody Donatello widział podczas swojej edukacji. Teraz oryginalną rzeźbę można zobaczyć w Muzeum Kapitolu, a kopia jest zainstalowana na placu.
Gattamelata jest przedstawiana jako odważny jeździec, triumfujący, pewnie siedzący w siodle. Bohater jest ubrany w rzymską zbroję, a jednocześnie obdarzony żywymi indywidualnymi cechami, mówiącymi o talencie Donatello w sztuce portretowania. Urzeka integralność rozwiązania kompozycyjnego, harmonię linii pionowych i poziomych, dokładność opracowania każdego detalu. To monumentalne dzieło uznawane jest za jedno z najważniejszych arcydzieł w dziele genialnego Donatello.
Brązowy taniec Atis (Kupidyn)
Długa na metr statua z brązu Amura (104 cm) uroczego, roześmianego chłopca, figlarnego mężczyzny z podniesionymi rękami, wyróżnia się w twórczym dziedzictwie Donatello: jak żadna praca innego mistrza, jest w całości poświęcona tematowi zapożyczonemu ze starożytnej mitologii.
Historycy uważają datę powstania okresu pracy nie później niż w latach 40. XV wieku. W kręgach artystycznych rzeźba jest tradycyjnie nazywana „tańczącym Atisem (lub Kupidynem”)chociaż nadal nie wiadomo na pewno, kto jest przedstawiony przez mistrza. Zaskakujące jest to, że na jednym obrazie występują sprzeczne szczegóły: skrzydła za plecami i nogami, satyryczny ogon, półogoniaste spodnie, kwiat we włosach, fantazyjny pasek, węże owijające się wokół dołu figury. Wszystkie te elementy mówią o różnych mitologicznych bohaterach starożytności, więc prototypem posągu może być Merkury, Perseusz, Kupidyn, Satyr, Pan, młody Herkules lub Atis.
Tajemnicze dzieło Donatello, pełne dziecięcej energii, zabawy i dynamizmu, jest jednym z eksponatów Muzeum Narodowego Bargello.
Rzeźba z brązu Madonny z Dzieciątkiem
Słynny posąg Madonny z Dzieciątkiem z brązu powstał w tak zwanym okresie paduańskim twórczości Donatello, około 1447–1450. W 1,5-metrowej rzeźbie motywy bizantyjskiej ikony są wyraźnie widoczne.
Postać Matki Boskiej zajmuje centralne miejsce w ołtarzu Bazyliki św.
Święta Maryja jest przedstawiana jako krucha, wyrafinowana dziewica, siedząca bez ruchu na tronie ozdobionym głowami sfinksów. Trzyma Zbawiciela w dłoniach i wydaje się nawet opadać z ciężaru potężnej korony. Młoda Madonna Donatello emanuje spokojem i duchowością, a jednocześnie fałdy niedbale złożonego płaszcza, aniołki zdobiące szatę nadają rzeźbie wielkości i powagi.
Drewniana statua Marii Magdaleny
„Imponujące” - Giorgio Vasari, włoski rzemieślnik, pisarz i historyk, użył właśnie tego epitetu, aby opisać rzeźbę Marii Magdaleny wyrzeźbioną przez Donatello z drewna około 1454–1457. Dzieło należy do późnego okresu twórczości artysty i nasycone jest najgłębszym dramatem, który wykracza poza normy przyjęte dla ówczesnej sztuki.
Naśladowca Jezusa Chrystusa był tradycyjnie przedstawiany jako kwitnące, zdrowe piękno z luksusowymi, gęstymi włosami. Donatello przedstawił ją w postaci wyschniętej staruszki, pustelnika, wyczerpanego surowym postem, dobrowolnym pozbawieniem i nieustanną pokutą. Rzeźba jest nasycona motywem cierpienia, ponure i niepokojące nuty są wyraźnie słyszalne. Dzieło powstało w celu dekoracji Baptysterium San Giovanni we Florencji, a teraz jest częścią kolekcji sztuki Muzeum Opera del Duomo.
Statua Proroka Habakuka
Marmurowa rzeźba proroka Habakuka została wykonana przez Donatello w czasie, gdy mistrz mieszkał i pracował we Florencji. Nie wiadomo dokładnie, kiedy została przeprowadzona praca, przybliżony okres to 1427-1435.
Wspaniały posąg (podobny do podobnego posągu proroka Jeremiasza) został stworzony przez artystę do dekoracji dzwonnicy Campanile di Giotto, która jest częścią zespołu architektonicznego katedry Santa Maria del Fiore i jest (według współczesnych) dokładną i niezwykle wiarygodną rzeźbą portret jednego z mieszkańców Florencji. Obecnie dzieło należy do bezcennych eksponatów Muzeum Opera del Duomo.
Na obrazie proroka Habakuka skoncentrowane są motywy klasycznej antycznej plastyczności. Każdy szczegół rzeźby podkreśla silną wolę bohatera, dając wyraz potężnej ekspresji i ekspresji. Masywna, łysa głowa, duże rysy pomarszczonej twarzy, głęboko osadzone oczy, silne ramiona, ciężkie fałdy rzymskiej tuniki - wszystko to obrócone z niezwykłą zręcznością i stwarza wrażenie, że życie tchnęło w kamienną statuę.
Rzeźba św
Dwumetrowy posąg św. Jerzego z brązu znajduje się na liście najbardziej rozpoznawalnych dzieł mistrza. Data jego powstania to około 1415–1416, okres, w którym Donatello był jeszcze bardzo młodym rzeźbiarzem, który miał zaledwie 30 lat. Praca została zamówiona przez warsztat rusznikarzy we Florencji i miała służyć jako ozdoba kościoła w Orsanmichele, później została przeniesiona do Muzeum Narodowego w Bargello, gdzie jest dziś przechowywana.
Św. Jerzy jest przedstawiany przez artystę jako cudowny, dzielny wojownik, bohaterska młodzież emanująca młodością, odwagą i odwagą. Jest ideałem ery humanistycznej, w której łączą się zewnętrzne piękno i męstwo. Pomimo surowości postawy czołowej postać patrona wojowników nie wydaje się zamrożona w statywie: lekki obrót głowy, ramion, nóg, nieostrożne fałdy płaszcza - wszystko to daje poczucie rzeczywistości i żywotności.
Relikwiarz z St. Rossore
Spiżowa relikwia św. Rossora lub Luksoru (Lussorio, Rossore) jest bardzo interesującym dziełem artysty, wykonanym w latach 1425-1427, na zamówienie mnichów z nakazu upokorzenia.
Specjalny magazyn relikwii wczesnego chrześcijańskiego męczennika został zaprojektowany w formie popiersia. Rzeźbiony obraz charakteryzuje się maksymalnym realizmem, istnieje wrażenie, że obraz został stworzony z natury. Wielu historyków sztuki jest skłonnych zobaczyć w tym dziele autoportret samego Donatello.
Teenage Mutant Ninja Turtles - Modern Mass Culture
Donatello przeszedł do historii świata na zawsze, jego niesamowite dzieła są dobrze znane zarówno wąskim specjalistom w dziedzinie sztuki, jak i szerokiemu kręgowi miłośników piękna.
Imię pomysłowego rzeźbiarza otrzymało zupełnie nową interpretację we współczesnej kulturze masowej. Tak więc, w szczególności w legendarnym amerykańskim komiksie, serialu animowanym, grach komputerowych i późniejszych popularnych projektach o Wojowniczych Żółwiach Ninja, jedna z głównych postaci nazywa się Donatello, na cześć wielkiego włoskiego rzeźbiarza.
Fikcyjna postać nie lubi plastiku i tworzenia dzieł sztuki, ma bystry umysł i jest raczej bliska nauce i technologii. Mimo to jego wielkie nazwisko spowodowało, że więcej niż jedno pokolenie dzieci i młodzieży zastanawiało się, kim był ten Donatello i z czego był tak sławny, co być może wzbudziło zainteresowanie, a potem miłość do wielkiego renesansu.
